2005: Beton w infrastrukturze wsi i miast

W dniu 10 marca 2005r w Poznaniu odbyło się Sympozjum Naukowo-Techniczne pt. „Beton w infrastrukturze wsi i miast”. Organizatorem sympozjum było Górażdże Cement S.A. we współpracy z Wydziałem Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej.

Udział w sympozjum wzięło 140 osób reprezentujących biura projektów, firmy wykonawcze, nadzór budowlany, laboratoria budowlane, wyższe uczelnie oraz jednostki naukowo-badawcze. Głównym celem sympozjum było przedstawienie możliwości zastosowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w budownictwie wiejskim, zapoznanie uczestników z aktualną sytuacją w zakresie normalizacji betonu wibroprasowanego oraz zaprezentowanie najnowszych doświadczeń w budownictwie specjalistycznym.

Zaproszonych gości powitał przewodniczący Komitetu Naukowego Sympozjum – prof. Józef Jasiczak z Politechniki Poznańskiej oraz Dyrektor Generalny Górażdże Beton S.A. – mgr inż arch. Maciej Marciniak.

W trakcie obrad sympozjum wygłoszono 12 referatów:

1. Dr Tomasz Hoffman „Fundusze strukturalne jako forma wspomagania inwestycji samorządowych w woj. wielkopolskim”
2. Mgr Jan Tadeusz Pikulski „Finansowanie inwestycji samorządów terytorialnych poprzez leasing”
3. Dr inż. Zbigniew Giergiczny „Trwały beton wg wymagań normy PN-EN 206-1”
4. Prof. dr hab. inż. Wiesława Nocuń - Wczelik „Kształtowanie struktury zaczynu cementowego a trwałość betonu”
5. Doc dr hab. inż. Michał Glinicki „Struktura porów powietrznych w betonie na drogi i mosty – wymagania norm europejskich i wyniki diagnostyki”
6. Prof. dr hab. inż. Janusz Mierzwa „Wibroprasowane elementy betonowe w świetle nowych wymagań normowych”
7. Mgr inż. Danuta Bebłacz „Beton w budowie dróg lokalnych”
8. Prof. dr hab. inż. Cezary Madryas, dr inż. Leszek Wysocki „Doświadczenia ze stosowania betonu gospodarce wodno-ściekowej"
9. mgr inż. Mirosław Sławecki, mgr inż. Piotr Wittels „Wybrane rozwiązania zbiorników na odchody zwierzęce i płyt obornikowych”
10. Prof. dr hab. inż. Józef Jasiczak “Przyczepność powłok ochronnych do ścian zbiorników betonowych o zróżnicowanym stopniu oczyszczenia powierzchni”
11. Mgr inż. Tomasz Pużak, inż. Kazimierz Sarnecki „Beton w budownictwie rolniczym na przykładzie Kombinatu Rolnego w Kietrzu”
12. Mgr inż Wojciech Świerczyński „Nowoczesne domieszki chemiczne do betonu w budownictwie wiejskim”

Wszystkie wystąpienia zostały opublikowane w materiałach z sympozjum.

Referaty przedstawiono podczas dwóch sesji. Pierwsza z nich dotyczyła kształtowaniu właściwości betonu, zagadnień normalizacyjnych oraz, co stanowiło pewne „novum” aspektom ekonomicznym związanym z finansowaniem inwestycji przez samorządy lokalne. Tej sesji przewodniczył prof. Józef Jasiczak oraz Dyrektor Generalny Górażdże Beton S.A. - Maciej Marciniak.

Jako pierwszy głos zabrał dr Tomasz Hoffrman, który w swoim wystąpieniu przedstawił możliwości pozyskiwania funduszy unijnych na rozbudowę i modernizację infrastruktury regionalnej. Zdaniem autora największe korzyści powinny odnieść wielkie aglomeracje oraz regiony położone w zachodniej Polsce, najlepiej powiązane z rynkami Unii Europejskiej oraz nowoczesną infrastrukturą komunikacyjną.

Podobna tematyka została zaprezentowana w drugim wystąpieniu Jana Tadeusza Pikulskiego, który przedstawił leasing jako formę finansowania głównie nieruchomości. Ta forma finansowania może umożliwić jednostkom budżetowym realizację planowanych zamierzeń inwestycyjnych dotychczas nie realizowanych z powodu braku środków finansowych. Do zalet tej formy finansowania można zaliczyć: długi okres finansowania (nawet do 50 lat), stałe koszty oraz pewność nabycia finansowanego obiektu.

Kolejne referaty dotyczyły już zagadnień związanych z technologią betonu i jego praktycznych zastosowaniach w obiektach budowlanych.

Zbigniew Giergiczny z Górażdże Cement S.A. zwrócił uwagę na aspekty z wiązane z trwałością betonu, która jest nadrzędnym celem normy PN-EN 206-1. Zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 206-1 trwały beton musi być wykonany ze składników o odpowiedniej jakości, charakteryzujący się odpowiednią szczelnością (w/c, ilość cementu, odpowiednia wytrzymałość), strukturą (napowietrzenie) i odpornością na działanie korozyjnych czynników chemicznych. Referent zwrócił także uwagę na bardzo ważną rolę technologa betonu oraz na właściwą współpracę między projektantem, producentem betonu i wykonawcą konstrukcji. Tylko właściwa współpraca tych osób będzie gwarancją bezawaryjnej pracy konstrukcji przez wiele lat.

Trwałość betonu związana ze strukturą betonu była tematem referatu Wiesławy Nocuń-Wczelik z Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie. Prelegentka przedstawiła zjawiska fizykochemiczne zachodzące w twardniejącym zaczynie cementowym oraz scharakteryzowała czynniki prowadzące do obniżenia trwałości betonu. Zwróciła uwagę także na bardzo ważną rolę pielęgnacji świeżego betonu oraz prawidłowy dobór spoiwa i znaczenie dodatków mineralnych w betonie.

Przyjmuje się, że wysoka trwałość zaczynu oraz betonu zapewnia niska przepuszczalność i odpowiednia zawartość porów powietrznych, równomiernie rozłożonych i pełniących funkcję kompensujących naprężenia powstające wskutek przyrostu objętości wody zamarzającej w kapilarach. Ten temat był przedmiotem wystąpienia Michała Glinickiego z Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN. Autor przedstawił wyniki własnych badań porów powietrznych w betonach konstrukcyjnych i nawierzchniowych oraz porównał niektóre wymagania europejskie w tej dziedzinie. Zdaniem autora obecne metody diagnostyki struktury porów pozwalają wykryć występowanie nieprawidłowości struktury, a zwłaszcza: niedostateczną lub nadmierną zawartość porów powietrznych, niekorzystny rozkład średnic czy niewłaściwe rozmieszczenie pęcherzyków powietrza.

Jako ostatni w pierwszej sesji głos zabrał Janusz Mierzwa z Politechniki Krakowskiej, który przedstawił nowe europejskie normy na elementy wibroprasowane. Ta dziedzina prefabrykacji jest obecnie jedną z najszybciej rozwijąjących się technologii, a polski rynek elementów wibroprasowanych zajmuje drugie miejsce w Europie. Rzeczą oczywistą jest zatem fakt, że dotychczasowy brak jednolitych ustaleń w zakresie normalizacyjnych podstaw do formułowania wymagań i oceny ich jakości w Polsce stanowił poważną dolegliwość, zarówno dla wytwórców jak i dla odbiorców. Autor porównał aktualne przepisy z nowymi dokumentami: PN-EN 1338 dla kostki brukowej, PN-EN 1939 dla betonowych płyt brukowych oraz PN-EN 1940 dla betonowych krawężników, a także przedstawił nieco inne podejście tych dokumentów do badań, wymagań i oceny jakości drobnych prefabrykatów wibroprasowanych.

Druga sesja sympozjum poświęcona była praktycznym zastosowaniom cementów , a referaty zaprezentowane zostały zarówno przez pracowników naukowych wyższych uczelni jak również przez przedstawicieli firm wykonawczych. Obradom sesji przewodniczył prof. Janusz Mierzwa oraz dr inż. Zbigniew Giergiczny z Górażdże Cement S.A. Pierwsza prezentacja, przedstawiona przez Danutę Bebłacz dotyczyła zastosowań betonu w budowie dróg lokalnych. Przedstawione rozwiązania betonowe łączą w sobie trwałość nawierzchni z niskimi kosztami wykonania i eksploatacji zapewniając jednocześnie nośna i trwałą nawierzchnię betonową. Dodatkowo, drogi gminne z betonu można wykonywać systemem gospodarczym, bez użycia specjalistycznego sprzętu, pod warunkiem zapewnienia odpowiednich materiałów oraz prawidłowej technologii wykonania. Zatrudnienie miejscowych pracowników oraz wykorzystanie potencjału technicznego gminy pod nadzorem fachowców znających zagadnienia projektowania i budowy dróg betonowych pozwoli na wykonanie drogi o 20-30 letniej trwałości, przy niskich kosztach inwestycji. Całość prezentacji dopełniły przykłady realizacji lokalnych dróg o niewielkim natężeniu ruchu.

Kolejny referat przedstawił dr inż. Leszek Wysocki z Politechniki Wrocławskiej, który zaprezentował doświadczenia ze stosowania betonu, wykonanego głównie z cementów żużlowych w obiektach gospodarki wodno – ściekowej. Autor zwrócił uwagę na każdorazową, dokładną analizę potencjalnych zagrożeń i dobór odpowiednich parametrów betonu oraz ewentualnych zabezpieczeń antykorozyjnych. Wymienił również czynniki poprawiające stan użytkowanych obiektów infrastruktury wodno-ściekowej, do których można zaliczyć: rozwój produkcji betonów o wysokich parametrach i coraz powszechniejsze stosowanie takich betonów, stosowanie cementów żużlowych (CEM III/A; CEM III/B), dostępność dobrych materiałów naprawczych, poprawa jakości projektowania i wykonawstwa oraz strategie eksploatacji obiektów, uwzględniające przeglądy ich stanu, czyszczenie, wentylowanie, konserwacje i naprawy. Tematyka betonów narażonych na oddziaływanie silnych środowisk agresywnych była tematem prezentacji Piotra Wittelsa z „Precon” Polska, który przedstawił rozwiązania prefabrykowanych elementów dla budownictwa rolniczego (ruszty dla zwierząt hodowlanych, prefabrykowane elementy oczyszczalni ścieków, płyty obornikowe itp.). Podstawą trwałości betonu w takich elementach jest prawidłowy projekt oraz ścisły reżim technologiczny.

Józef Jasiczak przedstawił wyniki badań przyczepności powłok ochronnych do betonu w zależności od stopnia oczyszczenia powierzchni oraz wytrzymałości betonu na ściskanie i rozciąganie. Przedstawione wyniki badań laboratoryjnych nad przyczepnością powłok ochronnych wskazują na możliwość nieco odmiennego traktowania tych zagadnień. Okazuje się bowiem, że droga do uzyskania trwałej konstrukcji betonowej może być skrócona przez stosunkowo proste uszlachetnienie przypowierzchniowej warstwy betonu kontaktującego się ze środowiskiem agresywnym. Jako następny głos zabrał Tomasz Pużak z Górażdże Cement S.A., który przedstawił doświadczenia związane z modernizacją istniejącej infrastruktury w Kombinacie Rolnym w Kietrzu. Prowadzone na szeroką skalę prace obejmują m.in. budowę sieci wewnętrznych dróg betonowych dla ruchu maszyn i urządzeń rolniczych, placów postojowych oraz posadzek betonowych w modernizowanych i nowo wznoszonych halach i oborach. W prezentacji po raz kolejny zwrócono uwagę na przestrzeganie reżimu technologicznego a zwłaszcza na staranną pielęgnację, która w przypadku stosowania cementów żużlowych CEM II/B-S i CEM III/A powinna być dłuższa niż w przypadku prowadzenia robót z użyciem cementów CEM I.

Jako ostatni głos zabrał Robert Czołgosz z Sika Poland. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na nowoczesne technologie w budownictwie rolniczym, które w najbliższym czasie będą przeżywały swój renesans. Wymogi stawiane w dziedzinie ochrony środowiska oraz zapewnienie odpowiednich warunków higienicznych i weterynaryjnych będą wywoływały rosnące zapotrzebowanie na: zbiorniki, odstojniki, płyty pod obornik czy ruszty do hodowli zwierząt, gdzie podstawowym warunkiem będzie wysoka trwałość betonu, której często nie da się zagwarantować bez użycia nowoczesnej chemii budowlanej.

Na zakończenie sympozjum raz jeszcze głos zabrał prof. Józef Jasiczak, który zamykając obrady podziękował gościom za liczne przybycie i udział w dyskusji oraz zaprosił uczestników na następne spotkanie za dwa lata.

Tomasz Pużak
Dział Doradztwa Technologicznego
Górażdże Cement S.A.