2004: Most Millenium - wyzwanie techniczne

20 sierpnia 2004 r. Górażdże Cement S.A., SKANSKA S.A. – Oddział KPRM Skoczów oraz Zarząd Dróg i Komunikacji we Wrocławiu zorganizowały seminarium – ”Most Millenium – wyzwanie techniczne”. Podczas spotkania zaprezentowano zagadnienia związane z projektowaniem i wykonawstwem Mostu Millenium we Wrocławiu, będącego największym przedsięwzięciem komunikacyjnym w powojennej historii Wrocławia.

W seminarium wzięło udział 160 osób – reprezentujących biura projektowe, wyższe uczelnie i instytuty naukowo – badawcze, firmy drogowe oraz wytwórnie betonu towarowego z rejonu Dolnego Śląska. Wśród gości nie zabrakło również parlamentarzystów – obecni byli senator Stanisław Huskowski oraz były prezydent Wrocławia, a obecnie poseł na Sejm RP – Bogdan Zdrojewski jak i przedstawicieli samorzadów lokalnych. Władze Wrocławia reprezentował – wiceprezydent Sławomir Najnigier.

Obowiązki gospodarza spotkania pełnił Dyrektor Handlowy Górażdże Cement S.A. – Fellicjan Sobczyk. Jako pierwszy głos zabrał Ernest Jelito – Dyrektor Generalny Górażdże Cement S.A., który witając gości podkreślał, iż producentom cementu udało się na tym obiekcie przełamać pewien konserwatywny pogląd o stosowaniu tylko jednego rodzaju cementu CEM I.

Sławomir Najnigier zwrócił uwagę na fakt finansowania inwestycji. Budowa mostu nie była finansowania ani z pieniędzy rządowych, ani z unijnych funduszy strukturalnych. To pierwszy przypadek, jak podkreślał wiceprezydent, gdy tak dużą inwestycję drogową w całości finansuje samorząd, choć budując most miasto głównie kierowało się koniecznością wyprowadzenia z centrum, uciążliwego ruchu tranzytowego. Część wprowadzającą do zagadnień związanych z realizacją obiektu przedstawił Dyrektor Kontraktu – Zygmunt Andrejas.

Po oficjalnych wystąpieniach odbyła się część seminaryjna, podczas której zaprezentowano 6 referatów:

• dr inż. Marek Jagiełło „Most Millenium w układzie komunikacyjnym Wrocławia”,
• mgr inż. Wojciech Sozański „Obwodnica Śródmiejska Wrocławia”,
• mgr inż. Piotr Wanecki, mgr inż. Zygmunt Andrejas, mgr inż. Piotr Woźniak „Most Millenium – zagadnienia realizacyjne i projektowe”,
• prof. dr hab. inż. Jan Biliszczuk „Most Millenium na tle budownictwa mostowego w Polsce”,
• dr inż. Zbigniew Giergiczny „Cementy zastosowane w budowie Mostu Millenium”,
• mgr inż. Witold Rudziński, dr inż. Omid Rajski, mgr inż. Wiesława Rowińska, doc. dr hab. inż. Adam Wysokowski „Rodzaje i właściwości betonu użytego w budowie Mostu Millenium”.

Jako pierwszy głos zabrał Marek Jagiełło. Jak podkreślał, ruch w centrum Wrocławia odbywa się po 15 mostach, które są skupione blisko siebie, co powoduje tworzenie się znacznych utrudnień w ruchu.

Obwodnica Śródmiejska, w ciągu której wybudowano Most Milenijny, oraz spora odległość (5 km), jaka dzieli go od Mostu Grunwaldzkiego pozwoli zmniejszyć ruch samochodowy w centrum miasta. Zagadnienia związane z budową Obwodnicy Sródmiejskiej Wrocławia przedstawił Wojciech Sozański. W swojej prezentacji zwrócił uwagę na problemy występujące podczas jej realizacji oraz przedstawił plany na przyszłość. Po zakończeniu realizacji pełnej trasy obwodnicy Śródmiejskiej zostanie całkowicie zdjęty ruch tranzytowy z kierunku Wrocław – Poznań.

Problematykę prac nad projektem mostu przedstawił Piotr Wanecki reprezentujący zespół projektantów Mostu Millenium. Most Millenium, leżący w ciągu Obwodnicy Śródmiejskiej, budowany od lipca 2002 roku, jest największą inwestycją w infrastrukturze komunikacyjnej Wrocławia. Całkowita długość obiektu wraz z obiektami towarzyszącymi wynosi 973 m i została podzielona technologicznie na 4 obiekty: estakadę lewobrzeżną, most wantowy, most nawisowy i estakadę prawobrzeżną.

Najbardziej charakterystyczną częścią Mostu Millenium jest przęsło nurtowe
o rozpiętości 290 m. Zaprojektowane zostało jako konstrukcja wantowa, podwieszona do dwóch żelbetowych pylonów w kształcie litery ”H”.

W trakcie prezentacji autor podkreślał także zalety betonu – jako doskonałego tworzywa, pozwalającego na swobodne kształtowanie konstrukcji nie tylko mostowej.

W kolejnym referacie prof. Jan Biliszczuk z Politechniki Wrocławskiej przedstawił przegląd polskiego budownictwa mostowego realizowanego w ostatnich latach. Jednocześnie wskazał budownictwo komunikacyjne, jako tę dziedzinę, która ma dużą szansę stać się motorem napędowym budownictwa. W ostatnich latach wybudowano wiele obiektów mostowych, co stawia nas w tej dziedzinie w roli europejskiego lidera. Na zakończenie prof. Biliszczuk przedstawił wyniki badań elementów konstrukcji mostowych przeprowadzonych w trakcie realizacji obiektu.

Szczegóły dotyczące doboru cementu do konstrukcji wyjaśniał dr inż. Zbigniew Giergiczny z Górażdże Cement S.A. Wyjściowe receptury mieszanek betonowych zaprojektowano w oparciu tylko o jeden rodzaj cementu – cement portlandzki CEM I. Takie rozwiązanie nie gwarantowało wymaganej jakości robót budowlanych i trwałości betonu w poszczególnych elementach mostu. Po licznych konsultacjach m.in. z Instytutem Badawczym Dróg i Mostów, inwestorem, projektantami, wykonawcą i nadzorem technicznym, udało się zastosować w budowie Mostu Millenium trzy rodzaje cementów o różnych właściwościach. W budowie fundamentów, ze względu na masywność tych elementów i duże ilości ciepła wydzielanego podczas wiązania, jak również warunki pracy konstrukcji, konieczne było zastosowanie cementu o niskim cieple hydratacji i wysokiej odporności na agresję chemiczną – cementu hutniczego CEM III/A 32,5N – LH/HSR/NA. Pylony wykonano z cementu portlandzkiego żużlowego CEM II/B-S 42,5N co pozwoliło na właściwy przyrost wytrzymałości betonu, konieczny przy betonowaniu technologią ślizgową. Natomiast płytę pomostu wykonano z cementu portlandzkiego CEM I 42,5R. Dzięki temu racjonalnie wykorzystano właściwości techniczne poszczególnych cementów, usprawniono proces budowy i zapewniono odpowiednią trwałość całej konstrukcji mostowej. Dr Giergiczny zwracał również dobitnie uwagę na konieczność jak najszybszej zmiany przepisów prawa dotyczących realizacji obiektów inżynierskich w budownictwie, nie idących w parze z rozwojem wiedzy i technologii betonu. Odnosząc się do tych dokumentów dr Giergiczny wyraził nadzieję że przyszłościowe zmiany w tych dokumentach zmierzać będą w kierunku określenia wymagań dla betonu, natomiast dobór materiałów zostanie powierzony inżynierom i technologom, których rola powinna w przyszłości wzrastać.

Rodzaje i właściwości betonu użytego w budowie mostu przedstawili Witold Rudziński z firmy TBG Wrocław, będącej dostawcą betonu oraz dr inż. Omid Rajski, wówczas pracownik IBDiM w Żmigrodzie. Składniki betonu zostały tak dobrane aby zagwarantować co najmniej 50-letnią żywotność obiektu bez napraw i remontów. Potwierdzają to wyniki badań kilkuset próbek betonu pobranego podczas realizacji mostu. Jak podkreślał dr Rajski, wykonane badania pozwalają stwierdzić, że z cementów z dodatkiem granulowanego żużla wielkopiecowego (CEM II/B-S 42,5N; CEM III/A 32,5N-HSR/LH/NA) można uzyskać betony przydatne w konstrukcjach mostowych. Dodatkową zaletą stosowania tych cementów jest niższa temperatura betonu, pozwalająca uniknąć naprężeń termicznych w konstrukcji. Zaprojektowane i wykonane betony uzyskały odpowiedni poziom wytrzymałości na ściskanie, są w pełni mrozoodporne oraz bardzo szczelne; również zadawalający jest poziom wytrzymałości na rozciąganie przy zginaniu betonu.

Po części seminaryjnej odbyło się zwiedzanie obiektu, który w najbliższym czasie zostanie oddany do użytkowania. W towarzystwie kierowników budowy poszczególnych odcinków uczestnicy spotkania mieli okazję obejrzeć zastosowane rozwiązania techniczne i materiałowe.

Należy mieć nadzieję, że nowatorskie rozwiązania i nabyte doświadczenia praktyczne w trakcie realizacji Mostu Millenium, zaowocują nowymi wytycznymi technicznymi do projektowania i budowy obiektów mostowych w Polsce.
Wytyczne powinny uwzględniać aktualne stan normalizacji (normy europejskie) i możliwość wykorzystania szerokiej oferty asortymentowej cementów produkowanych przez krajowy przemysł cementowy.

Podstawowe informacje na temat Mostu Millenium:

• Długość całkowita mostu: 973,0 m
• Szerokość całkowita: 25,12 m
• Jezdnia: 2 x 7,0m
• Chodniki: 2 x 2,0m
• Ścieżka rowerowa: 2 x 1,5 m
• Zużycie betonu ogółem: 41 324 m3
• Zużycie stali: 5 963
• Data rozpoczęcia budowy: 18 lipiec 2004
• Data zakończenia budowy: wrzesień 2004

Tomasz Pużak

Z-ca Głównego Specjalisty ds. Doradztwa Technologicznego
Górażdże Cement S.A.